The Ugly -
"Güzel ve Çirkin"
Ultimate Frizbi, Amerika’da ilk olarak bir arkadaş ortamında doğmuş. Arkadaşların birbirine güvendiği, bu güvene dayalı kuralların konduğu ve uygulandığı, birbirlerine saygı duydukları ve muhtemelen çok da eğlendikleri bir spor ortamı.
Ultimate Frizbi’ye yeni başlayanlar bu dostluk ortamıyla tanışırlar; belki önceden yaptıkları daha agresif sporlardan dolayı uyum problemi yaşayanlar olabilir(temassız, küfürsüz, adil oyuna), kimisi atletizmin yanında sırf bu oyunun ruhuna aşık olup devam eder, öyle ya da böyle bu güzel ortama ayak uyduran, seven kişiler doğal bir seleksiyonla komüniteye dahil olurlar.
Komüniteye daha çok oyuncu katıldıkça, genişledikçe bu güzel ortamın bozulmasını kabul edemiyorum. Türkiye’de sporun ilk zamanlarda yapıldığı gibi herkesin herkesi tanıdığı, daha küçük bir grubun hep birlikte eğlendiği gibi bir ortam olmasını beklemiyorum ama yukarıda bahsettiğim sporun temellerini ve güzelliğini oluşturan değerlerin de bozulmaması gerektiğini düşünüyorum.
Peki Ultimate’ın güzelliğini bozan ve olmamasını dilediğim bu çirkinlikler neler?
1- Kavga
“Bunca yıllık ultimate hayatımda ilk defa böyle bir şeye şahit oluyorum” bu sözleri bir Ankara turnuvasında Kanadalı tecrübeli bir oyuncudan duymuştum ve o sırada iki oyuncu kavga etmeye birbirlerinin üzerine yürüyordu, kavga büyümeden ayırdılar ve kavgayı çıkaran arkadaşı takımından da izole ettiler, turnuvanın ikinci günü gelmemişti sahaya.. Yakın zamanda Çanakkale’de bir bar kavgası yaşandığını duydum, kavgayı çıkartan taraf bar işletmesinden de olsa, kavga ortamı nasıl yaratıldı aklım almıyor. Kavga kültürü, bu kadar barışçıl bir spor ortamında nasıl ortaya çıkıyor. Sporun güzelliğinin sadece sahada değil saha dışında da taşınması gerektiğini düşünüyorum.
2- Küfür
Küfür ya da sövmek, kimilerine göre “kendine” ve “başkasına” olarak ayrılıp görece kabul edilebilir olsa da, bana göre her türlüsünün olmaması gerekiyor. Özellikle sövgülerin birçoğu cinsiyetçi olduğundan kendine dahi olsa, başkalarının bunu duyması ve ortama/insanlara bu şekilde yayılması bence sakıncalı.. Eğer cinsiyetçi söylemleri ortadan kaldırmak veya azaltmak istiyorsak, bu yolda hiçbir türlüsünü kullanmamak gerekir. Eğer ki insanlar küfür/sövgüyü bazen maçın heyecanıyla olduğunu söylüyorsa bu da aslında Oyunun Ruhu’nda yer alan kendini kontrol etmenin bir parçası olarak kendimizi geliştirmemiz gereken bir kısım olduğundan bahane olarak kullanılamaz diye düşünüyorum.
Türkiye Ultimate’ında son dönem turnuvalarda özellikle üniversite takımlarında, takım içi de olsa sövgülerin olduğunu duydum. Ancak küfürle ilgili en büyük kaygım bir seferinde tüm takımın karşı takımdan birine takım tezahüratında sövmesiyle gerçekleşmişti. Tekrar ve tekrar söylüyorum ki küfür hiçbir şekilde yaptığımız spora ve bu sporu yapan sporculara yakışmıyor, sporun güzelliği için bu çirkinliği oyunumuza getirmememiz gerekiyor.
3- Taciz
Ultimate Frizbi’yi güzel yapan taraflardan biri Kadın-Erkek karışık takımlarda oynayabiliyor olmamız. Saha içi ve dışı gerek partilerde gerek sosyal ortamlarda bu birliktelik bence spordaki ruhun önemli ve renkli kısmını oluşturuyor. Bu eğlenceli ve rahat birlikteliğin güven ortamında devam edebilmesi, hepimizin sınırlarına dikkat etmesinden geçiyor. Bu hassas konuda birkaç alıntı yapmak istiyorum:
Cinsel taciz, kişinin vücut dokunulmazlığının ihlâli olsun olmasın, hoş karşılanmayan veya istenmeyen cinsel girişimler, cinsel talepler veya hasmane ya da rahatsız edici bir ortam oluşturacak cinsel içerikli diğer sözlü ya da fiziksel temaslar olarak tanımlanabilir.
- Burada önemli olan, cinsel tacizin karşılıklı rıza ile flört edilmesi veya ilişki kurulmasından farklı bir durum olduğunun anlaşılmasıdır. Cinsel taciz, hoş karşılanmayan, rahatsızlık ve sıkıntıya neden olacak bir eylem olmakla birlikte bazı durumlarda fiziksel ve duygusal olarak tehlike barındırabilir. Taciz mağduru, korkabilir, kendini rahatsız hissedebilir, utanabilir.
- Cinsel tacizi belirleyen tacizi yapanın niyeti değil, tacize uğrayan kişinin üzerinde bıraktığı etkidir. Tacizin tek sorumlusu bu davranışları uygulayandır. Reddedildiği halde ısrarla sürdürülen cinsel talepler, teklifler, imalarda bulunmak ya da buluşma, romantik/cinsel ilişki kurma talebiyle baskı yapmak ve zorlamak cinsel tacizdir. Almanya’da ‘Hayır hayır demektir’ ilkesine göre kadının fiziki karşı çık(a)mamasına rağmen vücut dili veya sözlü olarak karşı çıkmış olması cezalandırmada esas alınacak şekilde yasalaştırılmıştır.
Kimseyi yargılama/suçlu bulma gibi bir yetkim yok elbet ama, daha bilinçli insanların olduğunu düşündüğüm Ultimate Frizbi ortamında(evet biraz elitist yaklaşıyorum) bu konulara daha bilinçli yaklaşılmasını ve bu konunun önüne geçmek veya düzeltmek için ne yapılabilir bunu açık açık konuşabilmeyi dilerdim.
Ultimate Frizbi’de “iyi, kötü ve çirkin” yazı dizimin sonuna gelirken, yaptığımız sporun kendisi dışında farklı noktalarına değinmek istedim. Unutmayalım ki Oyunun Ruhu sadece maçlarda karşı takımı puanlamadan ibaret değil. Sporun yayılmasını/büyümesini sağlarken bu güzel ruhun da korunmasına dikkat etmek lazım, iyisiyle kötüsüyle ama “çirkiniyle” değil bu yolda birlikteyiz, bu sporu kalpten seviyoruz…
Cem Gürses 07.06.2020
